Het teken en de wereld

Wat is de semantische waarde van een taalteken en hoe determineert de semantische waarde van een term uit een taal de waarheidswaarde die we aan zinnen kunnen toekennen? Dit centrale onderzoeksthema uit de analytische taalfilosofie komt in dit boek aan bod. De auteur begint met een uiteenzetting van de basisgedachten in de filosofie van Gottlob Frege, de eerste ‘moderne’ taalfilosoof en nog steeds de inspiratiebron bij uitstek voor hedendaagse taalfilosofen en denkers werkzaam op het terrein van de ‘philosophy of mind’. Daarna komen de belangrijkste reacties op Frege aan bod: Russell, Kripke, Evans, Kaplan en Perry. De rode draad in dit boek is de vraag hoe de abstracte en op de wiskunde georiënteerde theorie van Frege over betekenis en referentie voortdurend verfijnd wordt in het licht van epistemologische overwegingen (Russell), logisch-semantische en modale argumenten (Kripke) en de rol van de context bij het vastleggen van de referentie van met name indexicale en demonstratieve elementen in de taal (Kaplan en Kripke). Naast de evolutie over het denken over de referentierelatie bij deze auteurs krijgt ook de methodologische achtergrond van het onderzoek naar de verwijzingsrelatie veel aandacht. Het teken en de wereld is bijzonder geschikt als inleiding tot dit centrale onderzoeksthema in de analytische taalfilosofie. Omdat dit thema raakpunten bezit met andere disciplines in de filosofie (met name de filosofie van de geest en de epistemologie), is het boek ook interessant voor filosofen werkzaam op die terreinen.

FILIP BUEKENS doceert taalfilosofie en geschiedenis van de hedendaagse analytische wijsbegeerte aan de Katholieke Universiteit Brabant in Tilburg. Van zijn hand verschenen eerder De mens en zijn intenties (over analytische handelingsfilosofie – Antwerpen, 1994) en Kritiek van de interpreterende rede (over de filosofie van Donald Davidson – Leuven, 1996). Samen met Erik Oger gaf hij ook de bundel Denken in alle staten (over hedendaagse Amerikaanse filosofen – Antwerpen, 1992) uit.