Hechtingsgerichte gezinstherapie: werken aan de basis

Al meer dan vijftig jaar geleden ontwikkelden zich uit het onderzoek van John Bowlby en Mary Ainsworth naar de ontwikkelingspsychologie van kinderen de basisprincipes voor de hechtingstheorie. Daniel A. Hughes, een eminent clinicus en hechtingsspecialist, plaatst dit traditionele model voor het eerst in een breder perspectief, waarbij hij de hechtingstheorie binnen de context van gezinstherapie toepast. Hughes presenteert een model waarin met alle leden van een gezin wordt gewerkt, en niet alleen met het gezinslid dat de problemen binnen het gezin lijkt te veroorzaken. Met dit model worden zowel persoonlijke als gezinsproblemen herkend, opgelost en geheeld, met behulp van principes uit de theorieën over hechting en intersubjectiviteit.

Hoofdstuk voor hoofdstuk zet hij zorgvuldig uiteen wat de kernprincipes en -strategieën van zijn op het gezin gebaseerde benadering zijn. Hij weidt uit over de noodzaak van het gebruiken en blijven toepassen van speelsheid, acceptatie, nieuwsgierigheid en empathie (SANE) – de centrale therapeutische benadering voor hechtingsgerichte gezinstherapie – en geeft tips en voorbeelddialogen voor het implementeren van deze benadering. Het belang van het onderhouden van een emotionele/beschouwende dialoog wordt tot in detail beschreven, net als de wijze waarop aan gezinnen hulp kan worden geboden bij het omgaan met schaamte, bij het begrijpen en aanvaarden van de cyclus van breuk en herstel die binnen hun interacties plaatsvindt, en bij het onderzoeken en oplossen van trauma's uit de kindertijd.

Ook bespreekt hij de meer procedurele problemen: hoe ouders deel kunnen gaan uitmaken van de therapeutische gesprekken, wanneer en hoe naar de eigen hechtingsgeschiedenis van de ouders kan worden gevraagd, en hoe 'aanwezig zijn' bij kinderen vorm kan krijgen. Op basis van het fundamentele principe dat ouders de gezonde emotionele ontwikkeling van hun kinderen faciliteren, is "Hechtingsgerichte gezinstherapie - werken aan de basis" het eerste boek in zijn soort dat de therapeut een volledige handleiding biedt voor het gebruik van hechtingstherapie bij gezinnen.

Verspreid door het boek staan uitgebreide casusbeschrijvingen, karakterschetsen en voorbeelddialogen die duidelijk laten zien hoe het model van Hughes in de therapieruimte kan worden toegepast. Hughes laat therapeuten zien hoe ze een therapeutische relatie met ouders en verzorgers kunnen opbouwen die zich kenmerkt door psychische veiligheid en intersubjectieve ontdekking. Op hun beurt kunnen therapeuten vervolgens aan ouders voordoen hoe zij eenzelfde veilige relatie met hun kinderen kunnen aangaan.