Kiezen op 16

Deelnemen aan verkiezingen is de belangrijkste manier waarop burgers invloed kunnen uitoefenen op de politiek. In België geldt daarbij de regel dat je minstens 18 jaar oud moet zijn om je stem te mogen uitbrengen. Maar jongeren worden steeds vroeger mondig en staan meer dan ooit op hun eigen zelfstandigheid. Verschillende partijen hebben daarom al voorgesteld om de kiesleeftijd te verlagen naar 16 jaar, en in een aantal landen werd die stap ook daadwerkelijk al gezet.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018 besliste het Gentse stadsbestuur om een uniek experiment op te zetten: alle jonge Gentenaars tussen 16 en 18 jaar oud kregen een ‘officiële’ uitnodiging om hun stem uit te brengen in een online verkiezing. Dat experiment werd opgevolgd door een team van Leuvense politicologen van het Center for Citizenship and Democracy. In dit boek brengen ze verslag uit van het experiment, op basis van een bevolkingsonderzoek in de stad Gent.

Daarbij gaan ze in op de meest gehoorde argumenten: zijn jongeren wel voldoende geïnteresseerd in politiek? Zullen ze meer politieke belangstelling krijgen als ze hun stem mogen uitbrengen? Hebben ze voldoende kennis om op een doordachte manier hun stem uit te brengen, of zijn ze op die leeftijd nog gemakkelijk manipuleerbaar? Het boek eindigt met een voorzichtig pleidooi om het stemrecht op 16 ook effectief in te voeren in ons land: jongeren van die leeftijd blijken perfect in staat om op een doordachte wijze hun stem uit te brengen.

Marc Hooghe is gewoon hoogleraar politieke wetenschappen aan de KU Leuven. Hij doceerde eerder ook aan universiteiten in Nederland, Frankrijk, Duitsland, Canada en Finland.

Dieter Stiers is postdoctoraal onderzoeker van het FWO-Vlaanderen aan de KU Leuven. Hij promoveerde in 2020 op een onderzoek naar het keuzeproces bij verkiezingen.